Import samochodu osobowego

1. Rozliczenie podatku akcyzowego od importu samochodu osobowego

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 7 lit. a) ustawy o podatku akcyzowym import jest to przywóz samochodów osobowych z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Natomiast terytorium państwa trzeciego – to terytorium inne niż terytorium Unii Europejskiej (art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy).

Na mocy art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy, import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym jest przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym. Obowiązek podatkowy w akcyzie z tytułu tej transakcji powstaje z dniem powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego (art. 101 ust. 1 ustawy). Podatnik dokonujący importu jest obowiązany do obliczenia i wykazania kwoty akcyzy w zgłoszeniu celnym, z uwzględnieniem obowiązujących stawek (art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy), nie musi natomiast składać deklaracji podatkowej dla podatku akcyzowego, co wynika wprost z art. 21 ust. 3 pkt 4 ustawy. Kwota należności przywozowych wynikająca z długu celnego naliczana jest przez organ celny, a importer dokonuje jej zapłaty nie później niż w ciągu 10 dni od daty otrzymania powiadomienia.

Podstawę opodatkowania przy imporcie samochodów osobowych stanowi wartość celna samochodu powiększona o należne cło (art. 104 ust. 1 pkt 3 ustawy). Przepis ten stosuje się z zastrzeżeniem art. 104 ust. 2–5 ustawy, które stanowią, że:

w przypadku samochodu osobowego, wobec którego mają zastosowanie przepisy dotyczące procedury uszlachetnienia biernego, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością produktów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło (art. 104 ust. 2),
podstawą opodatkowania z tytułu importu samochodu osobowego objętego procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby samochód ten był objęty procedurą dopuszczenia do obrotu (art. 104 ust. 3),
podstawa opodatkowania w przypadku importu samochodu osobowego obejmuje również prowizję oraz koszty transportu i ubezpieczenia, jeżeli nie zostały do niej włączone, a zostały już poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju; przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego samochód jest importowany (art. 104 ust. 4),
do podstawy opodatkowania z tytułu importu samochodu osobowego dolicza się określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu samochodu (art. 104 ust. 5).

Czy koszty transportu ponoszone w kraju, tj. od pierwszego miejsca przeznaczenia na terenie kraju do miejsca siedziby podatnika powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania podatkiem akcyzowym? W liście przewozowym widnieje jedynie nazwa portu, ale z pozostałych dokumentów oraz informacji wynika, że towar ma być dostarczony do innej miejscowości w Polsce.

Jak wskazuje przepis art. 104 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, do podstawy opodatkowania tym podatkiem w przypadku importu samochodu osobowego doliczane są również koszty transportu, jeżeli nie zostały do niej włączone, a zostały już poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia należy rozumieć miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego samochód jest importowany.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, pierwszym miejscem przeznaczenia w Polsce zaimportowanego samochodu jest miejsce wymienione w dokumencie przewozowym, czyli port.

A zatem do podstawy opodatkowania podatkiem akcyzowym nie będą wchodziły koszty transportu wynikające z transportu do innego miejsca niż wymienione w dokumencie przewozowym np. kolejnego w kraju, choćby nawet to miejsce było znane w momencie dokonania importu.

2. Podatek VAT przy imporcie samochodu osobowego

Import towarów zdefiniowany został w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT jako przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego (spoza terytorium Unii Europejskiej) na terytorium kraju.

Pojęcie importu towarów nie obejmuje przywozu towarów z terytorium krajów Unii Europejskiej na terytorium Polski, które to zdarzenie w zależności od okoliczności kwalifikowane jest bądź jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów bądź też jako nabycie na zasadach obowiązujących dla obrotu krajowego.

W myśl art. 30b ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania w imporcie towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o należne cło i podatek akcyzowy. W przypadku towarów objętych procedurą uszlachetniania biernego podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło. Jeżeli przedmiotem importu w ramach uszlachetniania biernego są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością celną produktów kompensacyjnych lub zamiennych dopuszczonych do obrotu a wartością towarów wywiezionych czasowo, powiększona o należne cło i podatek akcyzowy.

Podstawą opodatkowania w imporcie towarów objętych procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych oraz procedurą przetwarzania pod kontrolą celną jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu. Jeżeli przedmiotem importu w ramach procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od należności celnych przywozowych lub procedury przetwarzania pod kontrolą celną są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania jest wartość celna powiększona o cło, które byłoby należne, gdyby towary te były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu, i o podatek akcyzowy (art. 30b ust. 3 ustawy).

Natomiast, zgodnie z art. 30b ust. 4 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania, o której mowa w art. 30b ust. 1–3, obejmuje, o ile elementy takie nie zostały do niej włączone: prowizję, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, które zostały już poniesione albo będą poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia rozumie się miejsce wymienione w dokumencie przewozowym lub innym dokumencie, na podstawie którego towary są importowane. Wymienione elementy wlicza się do podstawy opodatkowania, również gdy powstają one w związku z transportem do innego miejsca przeznaczenia na terytorium Wspólnoty, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonania importu.

Do podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 30b ust. 1–3, dolicza się określone w odrębnych przepisach opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek pobierać te należności z tytułu importu towarów (art. 30b ust. 6 ustawy o VAT).

Czy dodatkowe koszty poniesione od pierwszego miejsca (wykazanego na liście przewozowym) do miejsca przeznaczenia w Polsce (jeżeli jest znane) powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania podatkiem VAT?

W wyroku z dnia 22 lutego 2011 r., sygn. akt I FSK 53/10 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przepis art. 29 ust. 15 ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że w podstawie opodatkowania z tytułu importu towarów należy uwzględniać również koszty dodatkowe, wynikające z transportu do innego (dalszego) miejsca w Polsce, niż pierwsze miejsce przeznaczenia znajdujące się na jej terytorium, jeżeli miejsce to jest znane w momencie dokonywania importu. Oczywiście miejscem tym może być zarówno dalsze znane miejsce na terytorium państwa członkowskiego importu, jak i dalsze miejsce docelowe na terytorium innego państwa Wspólnoty, niż kraj importu. Natomiast, gdy w momencie importu towarów miejsce docelowe nie jest znane, do podstawy opodatkowania należy zaliczyć wyłącznie koszty dodatkowe poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia w państwie członkowskim importu towarów.

Przytoczony wyrok został co prawda wydany w oparciu o przepis obowiązujący w latach poprzednich, ale jego treść (obecnie jest to art. 30b ust. 4) pozostała bez zmian, w związku z czym rozstrzygnięcie Sądu jest nadal aktualne.

Reasumując, do podstawy opodatkowania podatkiem VAT z tytułu importu samochodu należy wliczyć dodatkowo koszty transportu poniesione od pierwszego miejsca przeznaczenia wykazanego na liście przewozowym (portu) do miejsca docelowego w Polsce, które było znane w momencie dokonywania importu.