Gazeta Podatkowa nr 67 (1108) z dnia 21.08.2014

Jak działa viaBOX i viaAUTO na płatnych autostradach?

15 lipca Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wprowadziła ułatwienia dla posiadaczy urządzeń viaAUTO. Na odcinkach autostrad A2 i A4 zostały wydzielone specjalne pasy, na których opłaty za przejazd można wnosić wyłącznie elektronicznie. Spowodowało to chaos, zwłaszcza wśród kierowców do tej pory płacących za przejazd manualnie. Wyjaśniamy, kto i na jakich zasadach może korzystać z systemu viaTOLL i urządzeń viaBOX i viaAUTO.

Kogo obejmuje system viaTOLL?

System viaTOLL to system poboru opłat elektronicznych za przejazd przez państwowe płatne autostrady, drogi szybkiego ruchu oraz wybrane drogi krajowe. Jest on obowiązkowy dla wszystkich pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, a także dla autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej. Za poruszanie się po drogach objętych obowiązkiem dokonywania opłat elektronicznych muszą płacić również kierowcy samochodów osobowych z przyczepą o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej pojazdu i przyczepy powyżej 3,5 tony, a także kierowcy mikrobusów z liczbą miejsc siedzących poniżej 9, z przyczepą o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej pojazdu i przyczepy powyżej 3,5 tony. Co istotne, zwłaszcza w sezonie wakacyjnym, taka opłata może również objąć kierowców kamperów oraz samochodów osobowych ciągnących za sobą przyczepy kampingowe, jeżeli ich dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t. Dlatego tak istotne jest zważenie masy pojazdu (załadowanego) przed wyruszeniem na urlop. W przypadku gdy przekracza ona 3,5 tony, należy zarejestrować pojazd w systemie viaTOLL i zainstalować urządzenie pokładowe viaBOX.

Jak działa viaBOX?

Nad drogami płatnymi znajdują się bramownice wyposażone w anteny, które umożliwiają komunikację między przekaźnikami a urządzeniem viaBOX zamontowanym w pojeździe. Za każdym razem, gdy pojazd (wyposażony w viaBOX) przejeżdża pod bramownicą, zostaje naliczona opłata za przejazd konkretnym odcinkiem drogi płatnej. Kierowca zostaje o tym powiadomiony pojedynczym sygnałem z viaBOX-a. Proces naliczenia opłaty przebiega w pełni automatycznie, bez potrzeby redukowania prędkości pojazdu lub zatrzymywania się.

O drogach płatnych objętych systemem viaTOLL w naszym kraju informuje znak D-39a, umiejscowiony przy drogach i na parkingach w pobliżu granicy państwa oraz przed punktami poboru opłat ulokowanymi przy granicy. Natomiast tabliczka T-34 przy znakach E-15a "numer drogi krajowej", E-15c "numer autostrady" albo E-15d "numer drogi ekspresowej", wskazuje, że na danej drodze następuje pobór opłaty elektronicznej.

Opłaty elektroniczne dla aut osobowych

Za przejazd po autostradach zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, czyli przez autostrady A2 Konin - Stryków i A4 Bielany Wrocławskie - Sośnica pobierane są opłaty, które dotyczą również kierowców samochodów osobowych lub zespołów pojazdów nieprzekraczających 3,5 t. Opłaty za przejazd tymi odcinkami autostrad mogą być regulowane manualnie bądź elektronicznie. Aby korzystać z systemu viaTOLL, konieczne jest wyposażenie samochodu w małe elektroniczne urządzenie - jednostkę pokładową, zwane viaAUTO. Działa ono na podobnych zasadach jak viaBOX. Urządzenie umieszcza się w górnej części przedniej szyby za lusterkiem wstecznym. ViaAUTO dostępne są w Miejscach Obsługi Klienta i kosztują 135 zł. Gdy pojazd samochodowy lub zespół pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 t, korzystający z systemu viaTOLL, zbliża się do miejsca poboru opłat na autostradzie płatnej, bramka otwiera się automatycznie. Za każdym razem, gdy pojazd (wyposażony w viaAUTO) zjeżdża z autostrady, zostaje naliczona opłata za przejazd konkretnym odcinkiem drogi płatnej. Kierowca zostaje o tym powiadomiony pojedynczym sygnałem z viaAUTO. Jeżeli jednak przy wjeździe na autostradę okaże się, że kierowca ma w pojeździe nieaktywne viaAUTO lub niskie czy zerowe saldo konta przedpłaconego, wówczas szlaban się nie otworzy, a kierowca będzie musiał pobrać bilet tranzytowy.

viaBOX otwiera bramkę na autostradzie

O ile korzystanie z systemu viaTOLL jest obowiązkowe dla wszystkich pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, które poruszają się po drogach płatnych, to kierowcy aut osobowych nieprzekraczających tych wartości, przejeżdżając przez wspomniane autostrady, mogą pozostać przy manualnym trybie regulowania opłat. W przeciwieństwie do urządzenia viaBOX viaAUTO nie jest przypisane do konkretnego pojazdu. Oznacza to, że jeżeli w firmie jest więcej samochodów, to można je zakładać do tego pojazdu, który będzie się przemieszczał autostradą. Z kolei kierowcy samochodów powyżej 3,5 t wyposażeni w urządzenia viaBOX, jadąc przez autostrady zarządzane przez GDDKiA, mogą korzystać z wyznaczonych pasów elektronicznego poboru opłat. Gdy pojazd taki zbliża się do bramki w miejscu poboru opłat, otwiera się ona automatycznie. Trzeba również pamiętać, iż omawiane urządzenia (viaBOX i viaAUTO) nie działają na odcinkach płatnych autostrad zarządzanych przez prywatnych koncesjonariuszy.