VAT od wydatków na utrzymanie firmowego samochodu

Przepisy o VAT określają zasady w zakresie odliczania podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Podstawową zasadą jest to, że podatnikowi generalnie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w kwocie stanowiącej 50% kwoty podatku z faktur dokumentujących wszelkie wydatki związane z tymi pojazdami.

Odliczenie 50% VAT

Zgodnie z ogólną zasadą przewidzianą w art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, od wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. Ustawodawca przyjął bowiem założenie, że pojazdy te wykorzystywane są zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych, czyli do tzw. celów mieszanych.

Zdaniem Ministerstwa Finansów wystarczy jednorazowe użycie pojazdu do celów prywatnych, aby miało miejsce wykorzystywanie "mieszane". Tak więc uznano, że generalnie każdy pojazd samochodowy służy użytkowi mieszanemu. W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w swoim miejscu zamieszkania należy uznać, że posiadany przez nie samochód wykorzystywany w działalności jest również używany do celów prywatnych.

Przez pojazdy samochodowe należy rozumieć pojazdy samochodowe o dmc nieprzekraczającej 3,5 tony, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

W art. 86a ust. 2 ustawy o VAT wskazano katalog wydatków, do których stosuje się omawiane ograniczenie. Zalicza się do nich wydatki dotyczące:

1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych,

2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową,

3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

100% odliczenie VAT

Odliczenie VAT w pełnej wysokości przysługuje w odniesieniu do wydatków:

1) związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności,

2) związanych z pojazdami konstrukcyjnie przeznaczonymi do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą,

3) dotyczących nabycia towarów montowanych w pojazdach samochodowych i związanych z nimi usług montażu, napraw i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Zgodnie z art. 86a ust. 4 tej ustawy, pojazdy uznawane są za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza na określonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dodatkowo w tym przypadku podatnik jest zobowiązany do złożenia w odpowiednim terminie druku VAT-26) lub

2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z tą działalnością jest nieistotne.

Przy czym obowiązek prowadzenia ewidencji, o której mowa w wyżej wskazanym pkt 1, nie dotyczy pojazdów przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży (jeżeli odprzedaż tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika), sprzedaży (w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika, jeżeli sprzedaż stanowi przedmiot jego działalności) i oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze (jeżeli oddanie w odpłatne używanie stanowi przedmiot działalności).

Należy przy tym podkreślić, że użycie w art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT wyrazu "wyłącznie" wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji nie ma zastosowania, gdy pojazdy będą wykorzystywane, choćby przejściowo, do innych celów (np. do jazdy próbnej, użytku służbowego podatnika). Zatem w odniesieniu do pojazdu, który np. jest przeznaczony do odprzedaży, ale przed jej dokonaniem będzie wykorzystywany przez podatnika jako pojazd demonstracyjny, konieczne będzie prowadzenie ewidencji.

Ewidencji tej nie trzeba też prowadzić do samochodów, które, ze względu na swoją konstrukcję (np. vany, samochody wielozadaniowe z jednym rzędem siedzeń) uznaje się za wykorzystywane wyłącznie do celów firmowych.

Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 28 sierpnia 2014 r., nr IBPP2/443-482/14/AB, wydatki związane z używaniem samochodów nie należą do kategorii kosztów ogólnych związanych z prowadzoną przez podatnika działalnością, od których przysługuje prawo do odliczenia na zasadach ogólnych, tj. z zastosowaniem art. 86 ustawy o VAT. W związku z użytkowaniem samochodów do działalności zasadom szczególnym podlegają także wydatki ich dotyczące, o czym stanowi art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy. Przedstawione w nim wydatki nie wyczerpują wszystkich kosztów, które powstają w związku z użytkowaniem posiadanych samochodów. Tak więc odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodem nie można dokonywać z pominięciem art. 86a ustawy o VAT.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)