Gazeta Podatkowa nr 8 (1362) z dnia 26.01.2017

Podstawa opodatkowania VAT przy sprzedaży używanych samochodów

Prowadzę działalność gospodarczą polegającą na handlu używanymi samochodami. W ramach tej działalności kupiłem od osób fizycznych z Holandii kilka używanych samochodów osobowych. Chcę je sprzedać na zasadzie VAT marża. Niestety, kilka samochodów jest uszkodzonych i będę ponosił koszty ich naprawy w Polsce. Czy mam prawo do odliczenia VAT od wydatków (np. zakup części zamiennych usług mechanicznych i blacharskich) związanych z tymi samochodami, udokumentowanych fakturami?

W przypadku podatnika dokonującego dostawy m.in. towarów używanych nabytych uprzednio przez niego w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Określa to art. 120 ust. 4 ustawy o VAT. Przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Jednak należy podkreślić, że przy sprzedaży towarów używanych opodatkowanych na zasadzie marży istotne jest od kogo towary te zostały nabyte. W myśl art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, które podatnik nabył m.in. od:

• podmiotu niebędącego podatnikiem VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej lub
   
• podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Ponadto definicję kwoty sprzedaży ustawodawca zawarł w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy. Rozumie się przez nią całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.

Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Oznacza to, że kwota nabycia to cena, którą podatnik zapłacił dostawcy towaru. Zatem cena ta nie może zawierać innych należności (w tym publicznoprawnych), m.in.: podatków, opłat, jeżeli zostały one poniesione przez nabywcę towaru, ale nie zostały zapłacone dostawcy. Z kolei w cenie sprzedaży mieszczą się wszystkie składniki wynagrodzenia uzyskanego lub do uzyskania przez podatnika (pośrednika) od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to m.in. podatki, cła, opłaty i należności oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizja, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik-pośrednik obciąża nabywcę.

Określając więc podstawę opodatkowania (marżę) dla dostaw używanych samochodów, należy wyliczyć różnicę między całkowitą kwotą, którą zapłaci nabywca pojazdu a kwotą zapłaconą pierwotnemu sprzedawcy, pomniejszoną o kwotę VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Tak więc, aby podatnik miał prawo do odliczenia VAT, zakupy muszą być związane (w sposób bezpośredni lub pośredni) z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

W myśl art. 120 ust. 19 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu zgodnie z ust. 4 i 5 (w systemie marży). Tak więc ograniczenie w odliczeniu VAT odnosi się tylko do wydatku dotyczącego nabycia towaru używanego - samochodu. Nie ma ono zastosowania do innych wydatków ponoszonych na ten samochód, czyli np. kosztów naprawy.

Zatem podatnik może odliczyć VAT z faktur dokumentujących zakup części zamiennych do samochodów czy nabycie usług mechanicznych, blacharskich, nawet jeżeli samochody te zostaną sprzedane w systemie marży.