Ewidencja samochodu demonstracyjnego a niepodlegający odliczeniu VAT

Jesteśmy dealerem samochodowym. Posiadamy samochody demonstracyjne, których sprzedaż następuje najpóźniej w okresie 1 roku od dnia ich zakupu. Ponieważ część z nich to samochody osobowe, nie możemy odliczyć całości VAT od ich zakupu. Na jakim koncie księgować niepodlegający odliczeniu VAT do czasu sprzedaży pojazdu? Czy może to być konto rozliczeń międzyokresowych kosztów, czy może należy jednorazowo odnieść kwotę VAT w koszty?

Niepodlegający odliczeniu VAT powinien w księgach rachunkowych zwiększyć cenę nabycia lub cenę zakupu samochodu demonstracyjnego.

Samochody demonstracyjne są to pojazdy służące do jazd próbnych. Jeśli jednostka nabyła takie pojazdy w celu dalszej ich odsprzedaży i będą one przez nią używane do tzw. celów demonstracyjnych w okresie nie dłuższym niż rok, spełniają one kryteria zaliczenia ich do towarów (art. 3 ust. 1 pkt 18 i pkt 19 ustawy o rachunkowości). Samochody takie wprowadza się do ksiąg rachunkowych według zasad przewidzianych dla towarów. Można więc wycenić je według ceny nabycia lub według ceny zakupu - pod warunkiem, że taki sposób ewidencji nie zniekształca stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Wynika to z art. 28 ust. 11 pkt 1 oraz art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości.

Ceną zakupu jest kwota należna sprzedawcy bez podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług, wykazanego na fakturze dokumentującej dany zakup. Z kolei ceną nabycia jest cena zakupu powiększona o koszty związane bezpośrednio z zakupem. Tak stanowi art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Jeżeli zatem jednostka na podstawie przepisów ustawy o VAT nie ma prawa do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego, nieodliczony VAT zwiększa cenę zakupu bądź cenę nabycia towaru. W takiej sytuacji w księgach rachunkowych dealera samochodowego podatek ten powinien być ujęty łącznie z wartością netto zakupionych pojazdów na koncie 33 "Towary". Nie ewidencjonuje się go na koncie 64-0 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów" ani nie zalicza bezpośrednio do kosztów (w zespole 4 lub 5).

Fakturę dokumentującą zakup samochodów demonstracyjnych, będących samochodami osobowymi, można ująć w ewidencji księgowej następującymi zapisami:

a) wartość brutto faktury

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami",

b) kwota VAT w części podlegającej odliczeniu

- Wn konto 22-2 "VAT naliczony i jego rozliczenie",

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

c) wartość netto łącznie z podatkiem VAT niepodlegającym odliczeniu

- Wn konto 33 "Towary",

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".