Zakup używanych pojazdów w księdze podatkowej

Podatnik prowadzi sprzedaż w systemie VAT marża. Kupuje od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej używane motory i samochody. Jak zaksięgować w księdze podatkowej zakup tych towarów? Podatnik zapłacił także PCC oraz opłaty rejestracyjne związane z tymi towarami. Czy są to koszty uboczne zakupu, czy pozostałe wydatki?

Zakupione przez podatnika, w celu dalszej odsprzedaży, używane pojazdy (motory i samochody) spełniają definicję towarów handlowych określoną w § 3 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1037). W pytaniu wskazano, że podatnik nabywa używane pojazdy od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W tym przypadku podstawą dokonania zapisu w księdze podatkowej będzie oryginał zawartej ze sprzedawcą umowy kupna-sprzedaży.

Odpowiadając na pierwsze pytanie należy wskazać, że podatnik będzie zobowiązany w księdze podatkowej w kolumnie 2 "Data zdarzenia gospodarczego" wpisać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonania wpisu (dzień poniesienia wydatku). Według art. 22 ust. 6b ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

W rozważanym przypadku dniem poniesienia kosztu jest dzień zawarcia umowy kupna-sprzedaży. W księdze podatkowej do ewidencji wartości nabytych towarów handlowych służy kolumna 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Przy czym zgodnie z definicją ceny zakupu określoną w § 3 pkt 2 rozporządzenia jest nią zasadniczo cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek VAT podlegający odliczeniu, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia. Ponadto z objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia wynika, że kolumna 10 przeznaczona jest do wpisywania zakupu materiałów i towarów handlowych według cen zakupu. W kolumnie tej podatnik obowiązany jest więc wpisać cenę, za jaką nabył pojazd (motor, samochód), wynikającą z umowy kupna-sprzedaży.

Odpowiadając na drugie pytanie należy wskazać, że z objaśnień do podatkowej księgi wynika, iż kolumna 11 jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze. Wymienione w pytaniu dodatkowe koszty, które poniósł podatnik, czyli podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu używanych pojazdów od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz opłaty rejestracyjne nie są bezpośrednio, ściśle związane z zakupem towarów (tj. motorów i samochodów). Z tych powodów nie stanowią one kosztów ubocznych zakupu i nie należy ich wpisywać w kolumnie 11 "Koszty uboczne zakupu". Przy umowach kupna-sprzedaży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych spoczywa na kupującym. Tak stanowi art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Należy zaznaczyć, że na podstawie art. 9 pkt 6 tej ustawy, zwalnia się od tego podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1.000 zł.

Podatnik obowiązany jest, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Podatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów, ponieważ został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów i nie jest wymieniony w art. 23 ustawy o pdof. Należy więc wpisać go do księgi podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki" - pod datą poniesienia. Podstawą dokonania wpisu w księdze podatkowej może być deklaracja PCC-3 lub dowód zapłaty tego podatku.

Taki sam charakter jak podatek od czynności cywilnoprawnych mają wydatki poniesione przez podatnika w związku z przerejestrowaniem zakupionych pojazdów. Konieczność poniesienia tych wydatków wynika z ustawy Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.). Według art. 78 ust. 2 tej ustawy nowy właściciel powinien dokonać przerejestrowania nabytych używanych pojazdów w terminie nieprzekraczającym 30 dni.

Wydatki te należy wpisać do księgi podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki". Podstawą dokonania zapisów będą dowody dokumentujące ich poniesienie.